Mısır: Hititlerle Çatışmalar-Kadeş Savaşı

Ramses II

Bu dönem yöneticilerinin amacı, Mısır’ın gücünü ve saygınlığını yeniden yerleştirmek ve büyüyüp yayılmakta olan Hitit imparatorluğu'na karşı üstünlüğünü kabul ettirmekti. Bu iki imparatorluk arasındaki sürtüşme Ramses II’nin iktidara gelişinin beşinci yılında, Kadeş kasabasında büyük bir savaşa yol açtı. "Kadeş savaşı"ndan sonra her iki taraf da zaferin kendilerine ait olduğunu öne sürdüler. İki imparatorluk arasında Ramses II iktidarının yirmi birinci yılında barış için anlaşmaya varıldı ve bu anlaşma, on üç yıl sonra, Ramses II’nin bir Hitit prensesi ile evlenmesiyle sağlama alındı. Ramses’in halefleri, dikkatlerini Libya kabileleri ile korsan denizcilerin gittikçe artan saldırılarına çevirdiler ve XX. sülale krallarından Ramses III (y. M.Ö. 1198-1166) döneminde bu tehlikenin üstesinden gelmeyi basardılar.

Ramses III’den sonra tahta geçen ve adları gene Ramses olan hükümdarlar döneminde, yönetimin gücü yeniden zayıflamaya başladı. Bunun başlıca nedeni, Libya’dan gelen saldırıların artması ve yerel yöneticilerin güçlenerek merkeze kafa tutmaya başlamaları idi. Diklenenlerin başında, Teb’deki Amon baş rahibi geliyordu. Zamanla, Filistin ve Nübye’deki Mısır toprakları yitirildi ve ülke yabancıların yönetimi altına girdi. Kuzeydeki Tanis’i başkent ilan eden XXI. sülale sırasında Teb’ deki rahiplerin yönetimi altında bağımsız bir devlet haline gelmişti. Mısır birliğini yeniden sağlamak, XXII. sülalenin kurucusu olan Libyalı general Şeşank’a (y. M.Ö. 035-914) düştü. Şeşank kendi oğlunu Amon baş rahipliğine getirdi ve Filistin’e karşı büyük bir sefere girişerek Mısırın görkemli günlerini geri getirmeye çalıştı. Ancak ondan sonra başa geçen hükümdarların yönetiminde ülkenin birliği iç savaşlarla yeniden bozuldu. Mısır, çoğu Libyalı olan bağımsız kralların yönetimindeki kent-devletler arasında bölüşüldü. Güneyde Nübye’de de bağımsız bir devlet kuruldu. Nübye kralları M.Ö. 712 dolaylarında Mısır’ı fethettiler ve XXV. Sülaleyi kurdular. Yerel prenslerden bir kısmının egemenliği bu dönemde de devam etti.

Asur istilası Nübye yönetimine son verdi. Asurlar, Sais’li bir prensi ülkenin kukla hükümdarı olarak tahta oturttular Psammetikos I (y. M.Ö. 664-640), Yunanlı paralı askerlerin yardımıyla, kendi sülalesinin (XXVI) buyruğunu tüm ülkeye kabul ettirmeyi ve Asurlara bağımlı durumdan kurtarmayı başardı.

Kadeş Savaşı

Babil ve Pers Yenilgileri

XXVI. sülale döneminde, (M.Ö. 670-525) ülkenin refah düzeyi yeniden yükselmeye başladı. Ne var ki, Mısır’a eski parlak gücünü kazandırma umutları, Babillilere karşı uğranılan Kargamış yenilgisi ile suya düştü. M.Ö. 525 yılında Mısır Perslilerin boyunduruğu altına girdi. Çıkan isyanlar sonucu bağımsızlığını kısa bir süre için yeniden kazandı ise de (M.Ö. 404-343) Persler egemenliklerini bir kez daha kabul ettirmeyi ve M.Ö. 332 yılında Büyük İskender’in gelişine kadar sürdürmeyi başardılar.

Mısır tarihiyle ilgili diğer yazılarımızı Kategoriler–>Mısır Tarihi başlığı altında bulabilirsiniz.