Tarih Öncesi Çağlarda Sanat: Bölüm 1


vücut boyama-paleolitik dönem
Vücut boyama sanatı
İnsanın estetik duygusu, bundan 30.000 yıl kadar önce ilk belirgin ürünlerini vermişti. Bu dönem modern insan sayılan Homo sapiens sapiens’in, Homo sapiens neanderthalensis’in (Neanderthal’ler, Yontmataş devrinin ortalarına rastlayan dönemde yaşamıştır. Homo sapiens’den farklıdır.) yerini aldığı zamana rastlar. İnsanoğlunun bu iki alt türü arasında göze çarpan başlıca fark, Neanderthalensis’in modern insan gibi dik yürümesine ve büyük bir beyni olmasına karşın, daha iri bir kemik yapısına sahip olmasında idi. 

Sanatın ‘Çocukluğu’

Dünyanın ilk sanat yapıtlarının hemen hemen tamamı Homo sapiens sapiens’in avcılık ekonomisiyle ilgiliydi. Neandertal insanı döneminde ayinler, belki dinler bile vardı; ölüler törenle gömülürdü; ama bu dönem insanının kendisini resimlerle ifade etmeye çalıştığına ilişkin herhangi bir kanıt yoktur.

Öte yandan, güneybatı Fransa ve kuzeydoğu İspanya’daki mağaralarda bulunan ilk sanat ürünleri belirli bir ustalığın izlerini taşımaktadır. Üst Paleolitik (Yontmataş) döneme (35.000-10.000 yıl öncesi) ait bu yapılar 1875 yılında keşfedildiğinde, kimse bunların gerçek olduğuna inanmak istememişti. Saygın bir Fransız arkeoloğu ‘Bu sanatın çocukluğu, ama çocuk sanatı değil.’ demişti. Kuşkular 1900 yılına kadar devam etti. Kuzey İspanya’da bulunan Altamira dehlizlerini bulan Marcelino de Sautuola, sahtekarlıkla suçlandı; söz konusu resimleri kendisinin yaptığı öne sürüldü. Ancak daha sonraları Fransa’nın çeşitli bölgelerinde, Paleolitik devre ait yeni resimler bulununca, tarih öncesine ait yapıtların gerçek olduğu kabul edildi.

Paleolitik sanatın sahte olmadığını kanıtlamak ve bu konuyu dünyaya tanıtmak başarısı bir papaza, Henri Breuil’e aittir. Breuil sanatın evrimsel bir gelişim çizgisi izlediğini öne sürdüyse de, daha sonraki arkeolojik bulgular daha çok ani gelişmelerin söz konusu olduğunu gösterdi.

Paleolitik sanata ilişkin kanıtlar Batı Avrupa’da yoğunlaşmış olmakla birlikte, Rusya’nın Urallar bölgesinde Kapova’da, Sicilya’da, Levanzo’da ve Türkiye’de Beldibi ve Belbaşı’nda da kalıntılar bulunmuştur. Kuzey Afrika’nın Tassili bölgesinde de, bundan 5000 yıl öncesine kadar canlı bir taş-sanat geleneği olduğu anlaşılmaktadır.
mağara sanatı
Mağara Sanatı
Ir İtinen’de bulunan bir mağara duvarındaki resimden anlaşılacağı gibi deve evcilleştirilmişti.

Bölüm 2

Kaynaklar:

1-http://tr.wikipedia.org/wiki/Taş_Devri
2-Gelişim Ansiklopedisi, Cilt 6

0 yorum:

Yorum Gönder